تحول شتابان فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، مرزهای سنتی قدرت، حاکمیت و امنیت را به چالش کشیده و فضای

نوینی به نام «فضای سایبری » را در کانون توجه حقوق بین الملل قرار داده است. این فضا، اگرچه از نظر فیزیکی نامرئی

و بیمرز است، اما آثار آن در ابعاد سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی به روشنی ملموس بوده و دولت ها را ناگزیر ساخته تا در مواجهه با تهدیدات و فرصتهای ناشی از آن، مواضع حقوقی مشخص اتخاذ نمایند. در این راستا، یکی از مهمترین تلاشهای علمی و حقوقی جهت تبیین نحوه اعمال حقوق بین الملل در فضای سایبری، تدوین دستورالعملهای تالین توسط مرکز سایبری همکاری ناتو در استونی است.

دستورالعمل های تالین که تاکنون در دو نسخه اصلی منتشر شدهاند و نسخه سوم آن در دست تدوین است، کوشیده اند اصول و قواعد سنتی حقوق بینالملل را بر وضعیتهای نوپدید در فضای سایبری تطبیق دهند. این اسناد، اگرچه از نظر حقوقی الزامآور نیستند، اما با تکیه بر تحلیلهای تخصصی جمعی از حقوقدانان برجسته بین المللی، نقش مهمی در

شکل دهی به تفاسیر عرفی و رویه های دولت ها ایفا کرده اند.

باتوجه به اهمیت روز افزون نظم حقوقی در فضای مجازی، هدف این مطالعه آن است که ضمن بررسی محتوای دستورالعمل های تالین ۱ و ۲، به تحلیل روندهای حقوقی حاکم بر فضای سایبری در سطح بین المللی بپردازد. همچنین، با بررسی تطبیقی برخی از کشورها نظیر ایالات متحده آمریکا، آلمان و چین و مروری بر وضعیت جمهوری اسلامی ایران در این حوزه، تصویری روشنتر از جایگاه و چالشهای حقوقی پیشروی کشورها در مواجهه با نظم حقوق بین الملل سایبری ارائه خواهد شد.